Programma 5. Economie

In onze gemeente zorgen eigenzinnige start-ups, trotse familiebedrijven, toonaangevende multinationals en een gevarieerd midden- en kleinbedrijf voor werkgelegenheid en ze dragen bij aan de brede welvaart. Deze bedrijven werken in ketens waar zij de meeste waarde kunnen toevoegen. Bijvoorbeeld doordat zij nieuwe producten en diensten ontwikkelen en ontwerpen, die vaak dicht bij de eindgebruiker staan. Onze arbeidsproductiviteit is hierdoor groot. Een gezond ondernemersklimaat, ruimte voor bedrijven en voldoende arbeidspotentieel zijn essentieel om de toekomst van een welvarend en leefbaar Oss te waarborgen. Samen met het bedrijfsleven, het onderwijs, andere overheden en regionale en landelijke organisaties bouwen we aan een duurzame, vitale (lokale en regionale) economie die klaar is voor de toekomst. Een goede afstemming met onderwijs en bedrijfsleven en een goed kwantitatief en kwalitatief aanbod van arbeid zijn belangrijke speerpunten in ons beleid. In onze gemeente zijn meerdere sectoren prominent aanwezig: life sciences, logistiek, maakindustrie, bouwsector en agrifood. En ook de vrijetijdseconomie is belangrijk voor de Osse samenleving. We dragen dat actief uit in onze gesprekken op verschillende niveaus, netwerken, bijeenkomsten, evenementen en social media.  

Met de nieuwe Strategienota Economie, die in 2025 gereed komt, herijken we ons economische beleid voor de komende jaren. We verwachten geen grote koerswijziging, maar wel een aanscherping van onze doelen en daarmee meer focus op een aantal speerpunten. 

Met de nieuwe strategienota Economie herijken we het economische beleid en zetten we een stip op de horizon voor ons economische beleid de komende jaren. We stellen de strategie op in nauw overleg met het bedrijfsleven (onder andere via de Economic Board Kracht van Oss), en met partners uit onderwijs en arbeidsmarkt. De insteek voor de nota is Brede Welvaart. 

Belangrijke thema’s zijn onder andere de ontwikkelingen die van invloed zijn op het functioneren van onze topsectoren (waaronder farma en daarmee de toekomst van Pivot Park), energiezekerheid (netcongestie, hernieuwbare energiebronnen), circulaire economie en ruimte voor bedrijven. Ook landbouw en vrijetijdseconomie (toerisme, horeca, recreatie) krijgen een plek in de strategienota. 

Naast de samenwerking met onze lokale partners zijn we ook steeds actiever binnen de regio (o.a. RNOB), op provinciaal niveau (o.a. Brabantstad) en in landelijke netwerken (o.a. G40 en VNG). 
Op het gebied van Farma en gezondheid werken we met partners uit Brabant en Gelderland samen binnen Pharma Delta: een nieuwe alliantie van bedrijven, kennisinstellingen en onderwijs, die een ecosysteem wil creëren dat de hele farmaceutische keten verbetert en ontwikkelingen versnelt. Via Agrifood Capital (gelieerd aan de RNOB) dragen we in 2025 en 2026 bij aan de ontwikkeling van Elevate-X: ondersteuning van jonge, innovatieve bedrijven uit alle economische sectoren in Noordoost-Brabant om te groeien en impact te maken. Een ander netwerk waarvan we de meerwaarde de komende jaren verder verkennen is Brabant Ports, een samenwerking tussen Brabantse binnenhavens.  

In het Kader Internationalisering dat in 2025 door de Gemeenteraad is vastgesteld hebben we een aantal piketpaaltjes gezet voor de manier waarop we internationaal willen werken.  

Op onze bestaande bedrijventerreinen is nauwelijks nog uitgeefbaar terrein beschikbaar. De komende jaren ligt de nadruk daarom op kwaliteitsbehoud en -verbetering van bestaande bedrijven, en op de mogelijkheden voor intensivering. Daarnaast komt er een nieuw regionaal bedrijventerrein (Heesch-West) aan de zuidkant van de A59, op het grondgebied van de gemeenten Bernheze en ’s-Hertogenbosch, waar wij in participeren.   
Op Pivot Park/Moleneind kijken we met de gevestigde bedrijven naar de mogelijkheden voor versterking en verbreding van het fundament voor Pivot Park. Daarnaast is er aandacht voor energievoorziening (zie Programma 4). Een belangrijke randvoorwaarde voor kwaliteitsverbetering is een goede samenwerking met en tussen gevestigde bedrijven. Daarom blijven we inzetten op het stimuleren van parkmanagement, onder andere op Danenhoef. Waar al samenwerking is willen we deze uitbreiden, professionaliseren en verstevigen. Daarbij maken we gebruik van de SPUK-regeling van het Rijk. Ook werken we aan herstructurering van het binnenstedelijk bedrijventerrein Euterpepark naar een aantrekkelijk, groen en toekomstbestendig gemengd woon-werkgebied. Daarnaast verkennen we de mogelijkheden voor het opzetten van een ondernemersfonds. 

In 2025 stellen we een toekomstperspectief voor onze haven vast. Daarmee creëren we duidelijkheid over de gemeentelijke ambitie met de haven. 

Het thema Arbeidsmarkt is nauw gerelateerd aan programma 2. Werk, Inkomen en Onderwijs. Oss is UNESCO Learning City en werkt samen met onderwijs en bedrijfsleven aan het ontwikkelen van een Lerende Stad Oss. Met de community Arbeidsmarkt Oss – een samenwerking van ondernemers en onderwijspartners – werken we de komende jaren samen aan een toekomstbestendige arbeidsmarkt. We verbinden studenten en ondernemers, onder andere door hybride leeromgevingen en samenwerkingsprojecten, zoals de HAN Werkplaats Duurzaam organiseren en Het Talent Atelier van KW1C.  

We werken verder aan de acties die voortkomen uit het nieuwe arbeidsmarktbeleid dat we in 2025 opstellen. 

We proberen bedrijven te stimuleren en te faciliteren om anders om te gaan met grondstoffen. Dit draagt bij aan een sterkere economische positie van onze bedrijven in Oss en het helpt om duurzamer en toekomstbestendig te ondernemen. Met de koersnota circulaire economie zorgen we voor focus en zetten we onze energie daar in waar we de meeste impact kunnen maken. We gaan onder andere samenwerken in de regio en met VNG om een regionale circulaire hub te realiseren. Daarnaast zetten we een volgende stap in een aantal trajecten waar we mee gestart zijn zoals circulair inkopen (MVOI) en aanbesteden, afvalpilots op bedrijventerreinen, samenwerking met MKB-ers en onderwijsinstellingen (oa. tegen voedselverspilling) en circulair bouwen. We werken in een traject samen met provincie, omgevingsdiensten en andere Brabantse gemeenten om bedrijven meer experimenteerruimte bij vergunningen te bieden. 

We zetten in op het ontwikkelen en verder versterken van onze vrijetijdseconomie. We kiezen voor het professioneel organiseren van gebiedsmarketing met een lokale organisatievorm, zodat we lokaal, maar ook in de regionale samenwerking projecten kunnen uitvoeren en kansen pakken. Hiervoor werken we in 2025 een business case uit met de partners met als doel een operationele organisatie vanaf 2026. Een onderdeel van deze organisatie is ook het nieuwe toeristisch informatiecentrum Oss in het Warenhuis.

In 2025 verwachten we het ontwikkelperspectief voor de entree van Hoessenbosch vast te stellen. Dan hebben we inzicht in de kosten voor uitvoering. Vanaf 2026 starten we met het uitwerken en implementeren van het ontwikkelperspectief. In 2023 vonden we een nieuwe exploitant voor de Geffense Plas. In 2026 verwacht de exploitant een volgende stap te kunnen zetten in de uitwerking van zijn ontwikkelplan. De planvorming voor het opwaarderen van het openbare strandbad Lithse Ham komt in 2025 gereed. In 2026 starten we met de realisatie.

Het poldergebied in de gemeente Oss is een van de weinige plekken in Noordoost-Brabant die geschikt is voor hoogproductieve kringlooplandbouw. Dit landbouwsysteem richt zich op maximale voedselproductie per hectare met zo min mogelijk kunstmest en bestrijdingsmiddelen. Het streeft naar een balans tussen ecologische duurzaamheid, economische levensvatbaarheid en minimale milieubelasting. 

Om deze doelen te bereiken, werkt de gemeente intensief samen met lokale boeren. In 2024 heeft dit geleid tot de oprichting van het Agrarisch Collectief Oss (ACO), waarin meer dan honderd boeren samenwerken aan de uitvoering van gebiedsagenda’s voor de Westelijke en Oostelijke Polder. Als gemeente zetten we in op goede planologische randvoorwaarden voor de agrarische transitie. Tegelijk willen we bijdragen aan landelijke en provinciale doelen rond stikstof, CO ₂ , energie, water- en bodemkwaliteit. De rijksoverheid introduceert doelsturing voor de landbouw; Oss wil een voortrekkersrol vervullen in de ontwikkeling daarvan. 

Bijdrage voor Elevatie-X
We stellen voor om in 2026 € 40.000 beschikbaar te stellen voor het project Elevate-X. Via Agrifood Capital (gelieerd aan de RNOB) dragen we in 2026 (net als in 2025) € 40.000 bij aan de
ontwikkeling van Elevate-X. Dit halen we uit de reserve economie. Na 2026 is geen bijdrage meer voorzien.

Recreatie en toerisme
Om de gebiedsmarketing (toerisme) de gewenste start te geven, is een extra inzet van € 150.000 nodig. Met de betrokken partners is de inzet vanuit de toeristenbelasting verkend. In de strategische heroriëntatie die voorligt is deze ambitie meegenomen. Het voorstel is de toeristenbelasting te verhogen naar € 1,90 per persoon per nacht. Uit de meeropbrengst verbinden we € 150.000 euro aan de toeristische ambitie. De overige meeropbrengst draagt bij aan de bezuinigingstaakstelling.

Voor de uitvoering van het project opwaarderen Openbaar Strandbad in 2026 is een investeringsbudget nodig. Dit werken we verder uit richting de Programmabegroting.

Het definitieve ontwikkelperspectief voor de opwaardering van de recreatieve entree dat eind 2025 wordt vastgesteld, wordt in 2026 verder uitgewerkt in een investeringsbudget.

In de Strategische heroriëntatie hebben we weergegeven wat de koers is om te komen tot een meerjarig sluitende begroting. Voor dit programma stellen we voor om geen ombuigingsvoorstellen door te voeren.